Refactoring vs. Herbouw: de juiste keuze maken

refactoring

Voor bestaande digitale producten is de beslissing tussen het refactoren van bestaande code en het geheel opnieuw ontwikkelen van het product, oftewel herbouw, vaak een uitdaging. Beide opties hebben hun voor- en nadelen, en het maken van de juiste keuze vereist een zorgvuldige afweging van verschillende factoren. In dit artikel kom je erachter wanneer je kiest voor refactoring en wanneer een volledige herbouw van (delen van) het product een meer geschikte aanpak is. GlobalOrange heeft ervaring met beiden en wij kunnen je dus helpen de juiste keuzes te maken!

Refactoring omvat het maken van incrementele wijzigingen aan de bestaande codebase zonder het externe gedrag ervan te veranderen. Het richt zich op het verbeteren van de kwaliteit, onderhoudbaarheid en uitbreidbaarheid van de code, terwijl de onderliggende functionaliteit behouden blijft. Het doel van refactoring is het aanpakken van zogenaamde code smells, dit is code waaraan je kunt zien dat er waarschijnlijk een groter onderliggend probleem is, dubbele code te elimineren en de leesbaarheid van de source code te verbeteren. Tevens worden best-practices en design patterns toegepast om de codebase te optimaliseren.

De voordelen van refactoring

Refactoring biedt verschillende voordelen, waaronder:

  • Behoud van bestaande functionaliteit: Met refactoring kun je de codebase verbeteren zonder dat je alle functionaliteit opnieuw moet ontwerpen en ontwikkelen.
  • Incrementele verbeteringen: Refactoring maakt geleidelijke verbeteringen mogelijk, waardoor de impact op de planning wordt beperkt en de risico’s van grootschalige veranderingen worden geminimaliseerd.
  • Kosteneffectiviteit: Refactoring kan vaak tegen lagere kosten worden gedaan dan een volledige herbouw van het product, omdat het gebruik maakt van de bestaande codebase en  het wiel dus niet opnieuw hoeft worden uitgevonden.

refactoring

De beperkingen van refactoring

Hoewel refactoring een krachtige techniek kan zijn, zijn er scenario’s waarvoor het misschien niet de beste keuze is:

  • Verouderde technologie: Als de technologie stack of frameworks gebruikt in de bestaande codebase verouderd zijn en verdere ontwikkeling of integratie met moderne systemen belemmeren, kan een herbouw met modernere technologie noodzakelijk zijn.
  • Fundamenteel gebrekkige architectuur: Als de architectuur, het fundament van de bestaande code gebrekkig is, zodanig dat het de schaalbaarheid, prestaties of onderhoudbaarheid in de weg staat, is refactoring alleen misschien niet voldoende en kostbaar om deze problemen aan te pakken.

Waarom en wanneer kies je voor volledige herbouw

Herbouw houdt in dat de software helemaal opnieuw wordt ontworpen en geïmplementeerd. Deze aanpak biedt de volgende voordelen:

  • Productvisie scherpstellen: volledige herbouw biedt de mogelijkheid om uit te zoeken hoe je het herbouwde product beter op je gebruikers en (nieuwe) doelgroep kunt afstemmen.
  • Schone lei: Met een herbouw kunnen ontwikkelaars een nieuwe codebase ontwerpen en implementeren die voldoet aan moderne best practices en gebruik maakt van actuele technologieën
  • Revisie van de architectuur: Als de architectuur van het bestaande product grote gebreken vertoont die schaalbaarheid, flexibiliteit of prestaties in de weg staan, kan herbouw een kans bieden om een robuuster en onderhoudbaarder systeem te bouwen.
  • Legacy last: In situaties waarin de bestaande codebase belast is met een buitensporige technische debt, opgebouwd in de loop van de tijd en te groot is om opgelost te worden met refactoring, is herbouw de oplossing.

De risico’s en afwegingen van herbouw

Hoewel herbouw voordelen biedt, brengt het ook aanzienlijke risico’s en afwegingen met zich mee:

  • Tijd en kosten: Het herschrijven van een volledige codebase is een aanzienlijk project. Het vereist een  zorgvuldige planning en een aanzienlijke investering. Daarnaast kan het lopende projecten verstoren of vertragen.
  • Verlies van bestaande functionaliteit: Helemaal opnieuw schrijven brengt het risico met zich mee dat onbedoeld features worden weggelaten of bugs worden geïntroduceerd in functionaliteit die voorheen voor de gebruiker goed werkte.
  • Gevolgen voor de gebruiker: Herbouw van het digitale product kan gebruikers verstoren als er gegevens moeten worden gemigreerd naar het nieuwe product of als de gebruikerservaring aanzienlijk verandert.

Het vinden van de juiste balans

Kiezen tussen refactoring en herschrijven is geen binaire beslissing. Overweeg een hybride aanpak waarbij selectieve refactoring wordt gecombineerd met het herschrijven van kritieke componenten. Deze aanpak maakt stapsgewijze verbeteringen mogelijk terwijl de meest dringende problemen in de bestaande codebase worden aangepakt.

De beslissing om code te refactoren of te herschrijven is een complexe beslissing die afhangt van verschillende factoren zoals de kwaliteit van de codebase, de architectuur, de bedrijfsdoelstellingen en de kosten. Refactoring heeft vaak de voorkeur omdat het gebruik maakt van bestaande code en risico’s beperkt, terwijl een volledige herbouw moet worden overwogen wanneer belangrijke architecturale of technologische beperkingen de vooruitgang belemmeren. Uiteindelijk ligt de juiste keuze in het vinden van een evenwicht tussen het verbeteren van de bestaande codebase en het waarborgen van de onderhoudbaarheid op lange termijn.